شاخصه‌های روابط اجتماعی در خانواده متعالی از دیدگاه قرآن

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دکتری کلام و فلسفه اسلامی، جامعة المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

چکیده

خانواده رکن اصلی اجتماع است و نقش تعیین کننده‌ای در پیشرفت و ترقی جامعه دارد. از جمله اهداف تشکیل خانواده می‌توان ایجاد آرامش، پاسخگویی به نیازهای غریزی، تولید نسل و... را نام برد. اهمیت این نهاد از نظر اسلام آنقدر بالاست که خداوند در قرآن کریم از زاویه‌های گوناگون به جنبه‌های مختلف آن پرداخته و حتی جزئیات و ریز مسائل را در برخی موارد بیان فرموده است. در بحث خانواده روابط موجود در آن به دو دسته کلی روابط درونی و بیرونی تقسیم می‌شود که هر کدام شاخصه‌های خاص خود را داشته و در هر دو مورد، رهنمودهای سازنده‌ای در قرآن بیان شده است. از جمله شاخصه‌های روابط بیرونی در خانواده متعالی می‌توان به مسئولیت پذیری، صله رحم و ارتباط با دیگران اشاره نمود که در هر سه زمینه سفارش‌های مربوطه در قرآن و روایات و نیز سیره معصومین (ع) بیان شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. ابن منظور، لسان العرب، دار احیاء التراث العربی، لبنان، 1405ق
  2. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم و درر الکلم، مصطفی درایی، ضریح آفتاب، مشهد، اول، 1381
  3. جوادی آملی، عبدالله، مفاتیح الحیاة، نشر اسراء، قم، چاپ 166، 1393
  4. حرعاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، داراحیاء التراث العربی، بیروت، الطبعه الرابعه، 1391
  5. حسینی راد، سیده فاطمه، مقاله روانشناسی مسئولیت پذیری، ماهنامه مهیار، سال چهارم، ش6، شهریور 93
  6. حیدری، مجتبی، دینداری و رضامندی خانوادگی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، سوم، 1387
  7. دشتی، محمد، ترجمه نهج البلاغه، آدینه سبز، تهران، دوم، 1386
  8. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1346
  9. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات، تهران، مکتبة رضویه، بی تا
  10. سالاری فر، محمد رضا، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، مرکز نشر هاجر، قم، اول، 1385
  11. سویزی، مهری، خانواده کارآمد و متعالی، کتاب نیستان، تهران، دوم، 1387
  12. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دار الکتب الإسلامیة، تهران، الطبعة الثالثه، 1396ق
  13. طبرسی، ابی علی الفضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، دارالمعرفة للطباعة و النشر، بیروت، 1408ق
  14. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بی جا، بی تا
  15. قرائتی، محسن، دقایقی با قرآن، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، تهران، هفتم، 1390
  16. کتابچی، محسن، آیین زندگی از دیدگاه امام رضا(ع)، نشر الف، مشهد، سوم، 1385
  17. کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، دار صعب- دار التعارف، بیروت، الطبعة الرابعة، 1401ق
  18. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت ، 1403هـ
  19. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، دفتر تبلبغات اسلامی قم، قم، دوم، 1371
  20. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة، قم، دوم، 1362
  21. مندراس، هانرى، ژرژ گورویچ، مبانى جامعه‏شناسى، امیرکبیر، تهران، پنجم، 1369
  22. نراقى، محمد مهدی، جامع السعادات، مکتبة الداوری، قم، الطبعة الثالثة، 1383ق