نهج‌البلاغه کتابی تربیتی است که تصریح و تأکید فراوان بر تربیت دینی بشر دارد؛ در اهمیّت و ضرورت این موضوع همین بس که امام علی به عنوان انسان الهی تبین‌کنندۀ مباحث تربیت دینی است. رجوع به نهج‌البلاغه می‌تواند انسان را به‌سوی رشد، تکامل و سعادت حقیقی در دنیا و آخرت و هدف نهایی بندگی که رسیدن به مقام قرب الهی و مهم‌ترین ثمرات تربیت دینی است، برساند. تحقیق با رویکرد تربیتی و اخلاقی انجام‌گرفته و هدف آن بیان عوامل رسیدن به تربیت دینی و موانع آن از دیدگاه نهج‌البلاغه است. یافته‌ها نشان از آن دارد که نهج‌البلاغه در سه ساحت فردی، خانوادگی و اجتماعی عوامل تربیت و موانع آن را بیان کرده است.از دیدگاه نهج‌البلاغه مهّم‌ترین عوامل تربیت دینی که بر همه موارد تربیت دینی غلبه دارد خواست فرد، ایمان و اراده او است که می‌تواند راه شقاوت یا سعادت را انتخاب کند. دنیا و دلبستگی به آن و ترک امربه‌معروف و نهی از منکر از مهم‌ترین موانع تربیت دینی به شمار می‌رود. البته امیرالمؤمنین موانع فردی، اجتماعی، اقتصادی، حاکم و حکومت را نیز در امر تربیت و موانع آن دخیل دانسته است.
)