تحلیل محتوا نمادهای هویت دینی و ملی افغانستان در مجلات باغ سال 1396-1397
نوع مقاله : مقاله تخصصی
چکیده
درطول تاریخ یکی از دغدغههای اصلی انسان، پرسش کیستی و هویت افراد و ملتها بوده است و این امر با گذشت سالها و سوق به سوی مدرنیته آشکارتر شده و به خصوص در بین جوانان بهطور جدی مطرح گشته و یکی از راههای تقویت هویت ملی و دینی مطرح کردن آن در زمان کودکی است و بهویژه دوران کودکی و نوجوانی که زمانِ شکلگیری هویت است. به این منظور کتابهای قصه، شعر و مجلات میتواند در تقویت عناصر هویت و هویت بخشی نقش اساسی داشته باشد. باتوجه به اهمیت موضوع و بحران هویت در بین جوانان مخصوصاً جوانان مهاجر افغانستان این پژوهش با استفاده از "روش تحلیل محتوا کمی و کیفی" میزان فراوانی کلمات، تصاویر و مضامین مجلات باغ در شش شماره (سال 1396 الی1397) بر اساس کد گذاری به شیوة قیاسی مورد تحلیل قرار گرفت. مقولههای کدگذاری در شیوة قیاسی درقالب مؤلفههای هویت ملی (هویت جغرافیایی، تاریخی، دینی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی) و هویت دینی افغانستان، همسویی و یا عدم همسویی مجلات باغ با اهداف بررسی شد. همچنین درجهت تعیین ثبات و اعتبار بخشی به یافتهها، از کد گذار دوم برای ده درصد موارد استفاده شد که میزان توافق برابر با 83/0 مشاهده شد. یافتهها نشاندهندة همسویی با مولفه های هویت دینی و ملی دارد. با توجه به نقش هویت ساز مجلات باغ و نقش رسانه ای آنها در انتقال مفاهیم هویت دینی و ملی برای کودکان و نوجوانان، مطالعه آن برای دانش آموزان مهاجر افغانستانی در سراسر دنیا پیشنهاد می گردد.
ارغندی و محمدیمهر، علیرضا. غلامرضا(1394)، بازنمایی هویت ملی درکتاب فارسی مقطع دبستان، فصلنامه مطالعات ملی سال17، ش1، ص39.
اشرفی، (1377)، بیهویتی اجتماعی و گرایش به غرب بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش نوجوانان به الگوهای فرهنگ غرب پایانامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
پروانه، فرهاد، (1394)، مؤلفههای هویت اسلامی و انقلابی در کتابهای درسی تاریخ دوره تحصیلی متوسط رشتههای علوم پایه، علوم سیاسی مطالعات ملی، ش64، (60-41).
حافظی، علیرضا، (1396)، بررسی لحاظ شدن مؤلفههای تربیت دینی درمجلات رشد کودک مطالعات ای براساس تحلیل محتوا، فصلنامه علمی پژوهش تربیتاسلامی، ش24، ص15-129.
حیدری، محمد، (1383)، هویت در ایران با تأکید بر هویت ملی و دینی. آموزش و پرورش گفتمانهای نوین. پژوهشکده تعلیم و تربیه، ش31.
ذوالفقاری، حسن، (1386)، هویت ایران و دینی در ضربالمثلهای فارسی، علوم سیاسی مطالعات ملی، ش30، سال 1382، ص 27ـ52.
راعی، گلوج، سجاد، (1382)، هویت ملی و ایرانیگرایی در تاریخنگاری زرینکوب، فصلنامه مطالعات ایران، دوره 4، ش1، ص 119-151.
ربانی جعفر، (1381)، هویت ملی، چاپ اول، اداره چاپ و توزیع تهران.
رهبری، مهدی، (1388)، معرفت و قدرت معما هویت، تهران: کویر.
زاویه عزیزی، سعید، سیده مهریه تصاویر کتابهای درسی و رابطه آنها با هویت ملی و دینی مطالعه کتاب های اول و دوم دبستان، فصلنامه مطالعات ملی، سال 14، ش4، سال 1392.
زمانی محجوب، حبیب، (۱۳۵۷)، هویت دینی و ملی ایرانیان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، قم: زمزم هدایت.
صدیق، سروستانی رحمتالله، (1375)، کاربرد تحلیل محتوا در علوم اجتماعی، نامه علوم اجتماعی در دانشکاه تهران دوره جدید 8، ش 8، زمستان .
سفیری و غفوری خدیجه و معصومه، (1388)، بررسی هویت دینی و ملی جوانان تهران با تأکید بر تأثیر خانواده پژوهش جوانان فرهنگ و جامعه، ش دوم، 1388، ص 1ـ27.
عمید، حسن، (1365)، فرهنگ عمید، ج3، تهران: امیرکبیر.
قاسمی، گراوند فرهادی علیرضا جمشید، سمیه (بررسی رابط احساس عدالت اجتماعی بر هویت ملی جوانان قوم کُرد (نمونه موردی. شهر قروه) فصلنامه مطالعات جامعهشناختی جوانان، سال5، ش17، بهار1394، ص145ـ 162.
قاعدی گلشنی، محمدرضا، علیرضا(1395)، روش تحلیل محتوا از کمیگرایی تا کیفیگرایی، روش و مدلهای روان شناختی، سال7، ش 23.
کلانتری، عبدالحسین، (1388)، هویت دینی و جوانان نمونه آماری جوانان شهر شیراز، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دور دوم، ش6، ص 125ـ141.
گلشنی قاعدی، علیرضا، محمدرضا(1391)، روش تلفیقی فرایند نقد روش های کمی و کیفی(فصلنامه و روش ها مدل های روانشاختی. سال دوم ش 9 پاییز.
ماهروزاده، دکتر طیبه (1392)، جهانی شدن و هویت یابی دینی نوجوانان، فصلنامه علمی، پژوهش تربیت اسلامی ش 16 ص 139 – 162.
منصوری فریدونی، علی، آزیتا، (1388)، تبلور هویت ملی در کتب درسی بررسی محتوای کتاب فارسی ابتدایی، فصلنامه ملی، ش20.
نوشادی، محمدرضا، (1386)، چگونه طرح هویت ملی در کتابهای علوم اجتماعی پنجم دبستان و سوم راهنمایی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز زمستان.
نهاوندی و قربانعلیزاده، مریم نجار، مژده، (1393)، تعلیمی بر هویت ملی در کتب درس (مطالعه موردی مطالعات اجتماعی)، پژوهشهای تربیتی، ش29، سال 1393.
یعقوبیپور، مهدیه، (1388)، تأثیر جهانی شدن فرهنگ بر هویت ملی، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال 24، ش267 و 288، ص110ـ121.
قادرزاده، امید، (1393)، آموزش و پرورش و هویت دینی و ملی(مطالعه پیمایشی دانش آموزان مقطع متوسط شهر بانه) فصلنامه مطالعات اسلامی، سال پانزدهم، ش 3.
جاننثار، فاطمه، (1397)، نقش بازی در رشد خلاقیت و هویتیابی کودکان پیش دبستانی پردیس فاطمه الزهراB، دانشگاه فرهنگیان یزد.
ابوالحسنی، سیدرحیم، (1387)، مؤلفههای هویت ملی با رویکرد پژوهش، فصلنامه سیاست، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره4، زمستان 1ـ22.
)