نقش زنان شیعۀ کاشان در گسترش علوم و هنرهای اسلامی (از صفویه تا عصر حاضر)
نوع مقاله : مقاله تخصصی
چکیده
کاشان، مهد تمدن کهن بشری است و بعد از اسلام، جایگاه آن به قطب تمدن ایرانی- اسلامی ارتقا یافت. این شهر از سده‌های اول هجری، خاستگاه دانشمندان، فرهیختگان و هنرمندان شیعه در عرصه‌های گوناگون بوده است. بررسی نقش زنان شیعه‌ی کاشان در گسترش علوم و هنرهای اسلامی (از صفویه تا عصر حاضر)، مسأله ی اساسی این تحقیق است. (سؤال) به نظر می رسد بخش عظیمی از شهرت علمی و هنری کاشان، وامدار زنان علم دوست و هنرمند این منطقه است. (فرضیه) در این مقاله، در پی اثبات این ادعا هستیم که زنان شیعه‌ی کاشان، از مراجع تام «هنرهای اسلامی» و از پشتوانه‌های اصلی «علوم اسلامی» در ایران می باشند. (هدف) روش این پژوهش، تاریخی تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و میدانی است. نویسنده برای دستیابی به پاسخ، برخی علوم و هنرهای منسوب به کاشان و جایگاه زنان کاشان در این برجستگی های علمی و هنری را مورد کنکاش قرار داده (روش) و دریافته است که با وجود افت‌و‌خیزهای سیاسی و اجتماعی که گاهی موجب محدودیت‌هایی در فعالیت‌های زنان گشته‌اند، بانوان شیعه‌ی کاشان، تلاش علمی و هنری را از وظایف خود و خانواده‌ی خود دانسته و در این راه، علاوه بر ارائه خدمات ارزشمند علمی و هنری، با خدمت متعهدانه و مخلصانه در عرصه مادری و همسری، نقش برجسته ای در تربیت دانشمندان و هنرمندان طراز اول جهان اسلام داشته و دارند. (یافته)
دیوان‌بیگی، احمد، 1364، حدیقه‌الشعراء: در شرح حال و آثار شاعران و عارفان و صوفیان و هنرمندان و دانشمندان دوره قاجاریه از سال ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ ق، ج 3، تهران: زرین.
راوندی کاشانی، فضل‌الله‌بن‌علی، 1374، دیوان السید الامام ضیاء الدین ابی‌الرضا فضل‌الله الحسنی الراوندی القاسانی، تصحیح جلال‌الدین ارموی، تهران: مطبعه المجلس.
رجبی، پرویز، 1388، کاشان: نگین انگشتری تاریخ ایران، تهران: پژواک کیوان.
رجبی، محمد حسن، 1374، مشاهیر زنان ایرانی و پارسی‌گوی از آغاز تا مشروطه، تهران: سروش.
سرمدی، عباس،1380، دانشنامه هنرمندان ایران و جهان اسلام: از مانی تا معاصرین کمال الملک، تهران: هیرمند.
قمی، حسن‌بن‌محمد،1385، تاریخ قم، ترجمه تاج‌الدین حسن قمی، تحقیق محمد‌رضا انصاری قمی، قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی( گنجینه‌ی جهانی مخطوطات اسلامی )، چاپ اول.
)