نقش الگو در تربیت فرزند از منظر قرآن‌کریم

نوع مقاله : مقاله تخصصی

چکیده

هدف از نوشتن این مقاله تبین نقش الگو در تربیت فرزندان از دیدگاه قرآن­کریم است، زیرا این روش تربیت براساس مشاهده است. این روش در سرتاسر زندگی و ابعاد مختلف آن کاربرد دارد و از آنجا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می‌دهد، در انتقال مفاهیم و آموزش برنامه‌های تربیتی، بسیار مؤثر است. شاید به همین دلیل است که در منابع اسلامی، بر بهره‌گیری از الگو و پیروی از اسوه‌های حسنه تأکید شده است. تأثیرپذیری انسان از محیط و گرایش او به تقلید را می‌توان از مبانی اثرگذاری این روش تربیتی نام برد.
از این­رو در مقاله حاضر بعد از مفهوم­شناسی الگو و تربیت، نقش الگو در تربیت، روش الگوپذیری در تربیت و الگوهای تربیتی ازجمله والدین، دوستان، قهرمانان و هنرپیشه‌ها، فضایی مجازی و در ذیل آثار و نتایج الگو در تربیت فرزندان بیان شده است. در آخر هفت مورد از آسیب‌های روش الگویی ذکر شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. نهج البلاغه.
    1. ابن­بابویه، محمد بن على‏‏، (1413ق‏)، من لایحضره الفقیه، محقق/ مصحح: على­اکبر غفارى، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم، (1408ق)، لسان­العرب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
    3. اتکینسون، ریتا و دیگران، (1385)، زمینه روان‌شناسی؛ ترجمة محمدتقی براهنی و همکاران؛ تهران: رشد.
    4. احمدبن فارس، (1404ق)، معجم مقاییس­اللغه، بتحقیق و ضبط عبدالسلام محمدهارون، قم: مکتب الاعلام اسلامی.
    5. احمدی، احمد، (1364)، اصول و روش‌های تربیت در اسلام، اصفهان: جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان.
    6. افروز غلامعلی، (1378)، روانشناسی و تربیت (کودکان و نوجوانان)، چ8، تهران: انتشارات سازمان انجمن اولیا و مربیان.
    7. ــــــــــــ، (1385)، روش‌های پرورش احساس مذهبی نماز در کودکان و نوجوانان؛ تهران: انجمن اولیائ و مربیان جمهوری اسلامى.
    8. ــــــــــــ، (1375)، چکیده‌ای از روان‌شناسی تربیتی (کاربردی)، تهران: انجمن اولیائ و مربیان جمهوری اسلامى.
    9. امینی، ابراهیم، (1359)، آیین تربیت، تهران: انتشارات اسلامی.
    10. باقری، خسرو، (1384)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: مدرسه.
    11. پورافکاری، نصرت‌اللّه، (1373)، فرهنگ جامع روان‌شناسی روان‌پزشکی، تهران: فرهنگ معاصر.
    12. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن‏، محقق: داوودى، صفوان عدنان‏، بیروت: دار الشامیة.
    13. رشیدپور، (1369)، چگونه باید بود؟، چ2، تهران: واحد انتشارات انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران.
    14. رهبر، محمدتقی، (1385)، اخلاق و تربیت اسلامی، تهران: انتشارات سمت.
    15.  زمخشرى، محمود بن عمر، (1407ق‏)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل‏، مصحح: حسین احمد، مصطفى‏، چ3، بیروت: دار الکتاب العربی‏.
    16. سادات، محمدعلی، (1382)، اخلاق اسلامی؛ تهران: انتشارات سمت.
    17. ساروخانی، باقر، (1370)، دائره المعارف علوم اجتماعی، تهران: انتشارات کیهان.
    18. سلیمانی، محمد، (1390)، نقش الگو در تربیت انسان، مشهد: مؤسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی ضریح آفتاب.
    19. شرفی، محمدرضا، (1379)، جوان و نیروی چهارم زندگی، تهیه و تنظیم دفتر مشاور رئیس سازمان صدا و سیما امور جوانان، تهران: سروش.
    20. شکوهی یکتا، محسن، (1370)، تعلیم و تربیت اسلامی(مبانی و روش­ها)، تهران: شرکت چاپ و نشر ایران.
    21. شکوهی، غلامحسین، (1378)، تعلیم و تربیت و مراحل آن، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    22. طباطبایى، محمدحسین‏، (1374)، ترجمه تفسیرالمیزان، ترجمه محمدباقر موسوى، چ5، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى،.
    23. عباس‌نژاد، محسن، (1384)، روانشناسی و علوم تربیتی، مشهد: بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه.
    24. عباسی­مقدم، مصطفی، (1371)، نقش اسوه‌ها در تبلیغ، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
    25. غروی­زاد، احمدرضا،(1387)، درآمدی برتئوری‌ها ومدل‌های تغییرات اجتماعی، تهران:جهاد دانشگاهی.
    26. قائمی، علی، (1360)، مجموعه بحث­ها در زمینه تربیت و بازسازی کودکان، قم: مرکز مطبوعاتی دار التبلیغ اسلامی.
    27. ــــــــــ، (1362)، اسلام و تربیت دختران، تهران: امیری.
    28. قائمی­مقدم، محمدرضا، (1389)، روش الگویی در تربیت اسلامی، مجله معرفت، شماره 69.
    29. کریمی­نیا، محمدعلی، (1377)، قم: انتشارات پیام مهدی.
    30. کلینى، محمد بن یعقوب‏، (1407ق‏)، الکافی، چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
    31. مجلسى، محمد باقر‏، (1403ق‏)، بحار الأنوار، چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    32. مظلومی، رجبعلی، (1386)، دین و جوان، تهران: انتشارات آفاق.
    33. میر ابوالقاسمی، محمدتقی، (1353)، نقش الگوها در تربیت، تهران: بعثت.
    34. میرزا بیگی، حسنعلی،(1390)، صدای رفتار ما، نقش الگوها در تربیت، تهران: آوامتن.