جایگاه علم‌آموزی زنان در تمدن نوین اسلامی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

چکیده

از آنجایی که پویایی و رشد هر تمدنی ملزم به خلاقیت و علم­آموزیست، اسلام نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تمامی پیروان خود را به علم­آموزی فراخوانده است. زنان به عنوان نیمی از باشنده­گان و سازنده­گان تمدن اسلامی هستند. در این پژوهش این مطلب ثابت شده است که زن از نقطه نظر اسلام مانند مردان دارای اختیار، مسئولیت­پذیر، و توانا به دستیابی به کمالات است و مانند مردان مورد خطاب و توجه قرار گرفته است. اگر در تمدنی توجه به علم­آموزی زنان مورد کوتاهی قرار بگیرد نه تنها تمدن بالنده و پویا شکل نمی­گیرد بلکه شخصیت انسانی زن نیز از بین خواهد رفت. در نهایت باید اشاره کرد که تمدن اسلامی نیز جهت نیل به هدف نوین­شده­گی خود نیاز به ایجاد جو و فضای مناسب برای علم­آموزی زنان دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. ü     قرآن حکیم، ترجمۀ آیت الله مکارم شیرازی.

    1. تاریخ سیاسی اسلام، ابراهیم حسن، حسن، ابوالقاسم پاینده، چاپ نهم، بی­جا: سازمان انتشارات جاویدان، 1376.11.
    2.  آزادی از دیدگاه امام خمینیv، مرکز تحقیقات اسلامی...، بی­جا، محدث، 1378.
    3. اقلیدی­نژاد، علی، معاونت تبلیغ و آموزش­های کاربردی حوزۀ علمیّۀ قم: 1424ق، قم، مبلغان 39.
    4.  مسلمان اجتماعی و جهانی، بازرگان، مهدی، تنظیم عبد العلی بازرگان، قم: قیام، 1344.
    5. علم و دین در حیات معقول، جعفری، محمدتقی، تهران، مؤسسۀ تدوین و نشر آثار علامه جعفری، پاییز1385.
    6. زن در آئینۀ جلال و جمال، جوادی آملی، چاپ چهارم، تهران: مرکزنشر فرهنگی رجاء، 1374.
    7. زن از یونان باستان تا تمدن اسلام، حسینی، سیدمرتضی، مجموعه مقالات برگزیده ششمین جشنوارۀ شیخ طوسی، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، توحید، 1382.
    8. سیر تمدن اسلامی، خاکرند، شکرالله، قم: بوستان کتاب، 1390.
    9. صحیفۀ نور، خمینی، روح الله، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1372.
    10. تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، رشیدرضا، محمد، جزء ثانی، الطبعة الثانیه، بیروت: دارالمعرفة.
    11. درآمدی بر نظام شخصیت زن در اسلام، زیبایی­­نژاد، محمدرضا، سبحانی، محمدتقی، چاپ دهم، قم: شورای عالی حوزه، مرکزمدیریت حوزه­های علمیه خواهران، تابستان1388.
    12. دّر و صدف، شجاعی، محمد، چاپ سوم، شهر ری: محیی، 1378.
    13. تربیت اسلامی، صانعی، مشهد: سناباد، زمستان 1380.
    14. فرهنگ فلسفی، صلیبا، جمیل، مترجم منوچهر صانعی دره بیدی، بی­جا: ملت.
    15. ترجمۀ تفسیر المیزان، طباطبایی، محمدحسین، مترجم سیدمحمدباقر موسوی همدانی،ج 4، چاپ بیستم، قم: دفتر انتشارات اسلامی، بهار1384.
    16. زن در تاریخ و اندیشه اسلامی، فتاحی­زاده، فتحیه، چاپ سوم، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1386.
    17. تفسیر نور، قرائتی، محسن، چاپ سوم، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن،1384.
    18. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قربانی، زین العابدین، چاپ دوم، تهران: سایه، 1385.
    19. نظام حقوقی اسلام، قنواتی، جلیل، چاپ اول، قم: دفتر تحقیقات و تدوین کتب درسی مرکز جهانی علوم اسلامی، 1377.
    20. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، کاشفی، محمدرضا، چاپ سوم، قم: مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1389.
    21. قرن دیوانه، نادانی­های دوران دانش، بحران تمدن و فرهنگ، کسمائی، علی­اکبر، چاپ دوم، تهران: بعثت، پائیز1354.
    22. قرآن و مقام زن، کمالی، علی، تهران: اسوه، وابسته به سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، 1371.
    23. بحار الأنوار، مجلسی، محمدباقر، چاپ دوم، بیروت: مؤسسه الوفاء، 1403ق.
    24. زن و خطابات قرآنی، شخصیت حقوقی زن در اسلام، محقق، محمد کاظم، مجموعه مقالات برگزیده ششمین جشنوارۀ شیخ طوسی، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، توحید،1382.
    25. زن و آزادی، مجلۀ شخصیت و حقوق زن در اسلام، مرتضوی، مرضیه سادات، مدنی، زهرا سادات، قم: مجموعه مقالات برگزیده ششمین جشنوارۀ شیخ طوسی، انتشارات مرکزجهانی علوم اسلامی، چاپ توحید، 1382.
    26. تمدن اسلامی در عصر عباسیان، مکّی، محمدکاظم، سپهری، محمد، چاپ اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت)، زمستان 1383.
    27. به سوی خودسازی، مصباح­یزدی، محمدتقی، سبحانی، کریم، قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382.
    28. خداشناسی برای خودسازی، به سوی خودسازی، مصباح­یزدی، محمدتقی، سبحانی، کریم، قم: موسسۀ آموزشی وپژوهشی امام خمینیv، 1387.
    29. تعلیم و تربیت در اسلام، مطهری، مرتضی، تهران: صدرا، 1379.
    30. مجموعه آثار، مطهری، مرتضی، چاپ ششم، تهران: صدرا، فروردین ،1380.
    31. مسئلۀ حجاب، مطهری، مرتضی، صدرا، 1376.
    32. نظام حقوق زن در اسلام، مطهری، مرتضی، چاپ هشتم، قم: انتشارات صدرا، 1357.
    33. جایگاه زن در اندیشۀ امام خمینیv،...، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینیv با همکاری مرکزمطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ هفتم، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینیv، پاییز 1378.
    34. تمدن نوین اسلامی، مهاجرانی، عطاءالله، فصلنامۀ راهبرد، زمستان 1375، شماره12.
    35. شخصیت و حقوق زن در اسلام، مهریزی، مهدی، چاپ دوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1386.
    36. زن در اندیشۀ اسلامی، مهریزی، مهدی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 1381.
    37. علم و تمدن در اسلام، نصر، سیدحسین، ترجمۀ احمد آرام، چاپ اول، تهران: اندیشه، 1350.

    -38A.Badawi, Dr.Jamal, The position of women in Islam, Ayesha bint Mahmood, U.K.I.M.dawah centre.

    39- Nasr, Seyyed Hossein, Islam Religion, History, and Civilization. HarperCollins e-book.

    -40 McAuliff, Jane Dammen, Encyclopaedia of Quran, Vol 4, Brill, Leiden- Boston, 2004.

    41- Qadar Bakh Baloch, The Islamic Civilization, N.W.F.P. Pakistan.