بررسی علل گرایش زنان مسلمان به "فمنیسم"

نوع مقاله : مقاله تخصصی

چکیده

وجه اصلی تمامی تفاسیر وگونه­های فمنسیم، بر این است که زنان به دلیل "جنسیتشان" گرفتار تبعیض­اند و لازم است علیه این تبعیض اقدام کنند. در سال­های اخیر نهضت زنان مسلمان نیز شکل گرفته است و برخی ادعای الهیات فمینیستی در حوزه تفکر اسلامی را دارند، بنابراین مبارزه برای رفع مظالم درحق زنان با شالوده­های اسلامی را می­توان «نهضت زنان مسلمان» نامید. درعصرجدید، نهضت زنان مسلمان به منزله بازتابی در برابر فمنیسم پدید آمده­اند. هرچند دل مشغولی اولی آن­ها بهبود موقعیت زنان در جوامع اسلامی بوده است امّا کاملاً روشن نیست که این جنبش براساس اسلام بوده یا براساس ایدئولوژی فمنیستی تحت پوشش اسلام و تمایز این دوجریان چنان­چه ذکر خواهیم کرد، به راحتی ممکن نیست. گرچه شمار بسیاری از زنان تحت تأثیر افکار فمنیستی، اعتقاد دارند که هر دو مکتب خواهان برابری مطلق زن و مرد در حقوق و همه تفاوت­های مبتنی بر فمنیسم است. متأسفانه چنان­که به نظر می­رسد از اسلام به مثابۀ ابزاری برای ظلم به زنان سوء استفاده شده است، و این سوء استفاده همچنان ادامه دارد و این مهّم­ترین عاملی است که در زنان مسلمان،گرایش به فمنیسم را ایجاد می­کند بی­آنکه بعضی از مبانی فمنیسم آگاهی داشته باشند امّا متاسفانه تبعیض­های موجود عامل ایجاد چنین تصوری در زنان مسلمان شده است

کلیدواژه‌ها


  1. منابع فارسی

    1. البدایة النهایة، ابن کثیر، بیروت: ابی الغداء اسمائیل الدمشق،774م.
    2. جامعه شناسی زنان، آبوت، پالا و والاس، کلر،ترجمه­ منیژه نجم عراقی، تهران: نی،1380.
    3. فمینیسم ، دموکراسی و اسلام­گرایی، توحیدی، نیره، لوس انجلس: کتاب سرا، 1996. http://www.zanan.co.ir
    4. فمنیسم اسلامی چالشی دموکراتیک با چرخشی تئوکرانیک، توحیدی، نیره، کنکاش، چاپ آمریکا، 1376.
    5. فمینیسم، دموکراسی و اسلام­گرایی، توحیدی، نیره، چاپ اول، لوس آنجلس، 1996. http://www.iran-nabard.com
    6. زن درآینه­ی جمال و جلال، جوادی آملی، عبداله، تهران: رجاء، 1369.
    7. مقاله­ی آسیب­شناسی فمنیسم، چینی چیان، نیلوفر، 1388، ش 41.
    8. (الهیات فمنیستی) در فمنیسم و دانش­های فمنیستی، ساثوکی، مارجولی، ترجمه­: بهروز جندقی، تحلیل ونقد تعدادی از3، 1383.
    9.  مقالات دایرة المعارف فلسفی، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
    10. تفسیرالمیزان، طباطبایی، محمد حسین، تهران: موسسه­ علمی پژوهشی، 1391.
    11. عصراطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، قدرت هویت، کاستلز، امانوئل،1380، ترجمۀ: حسن چاوشیان، ج 2، تهران: طرح نو و شهیدیان، حامد، 1377، فمینیسم اسلامی و جنبش ایران، ایران نامه، چاپ آمریکا.
    12. الکافی، الکینی، محمدبن یعقوب، تصحیح و تعلیق: علی اکبرغفاری، بیروت: دارصعب، للمطبوعات، چ2، 1401ق، ج8. (به نقل از مهدی مهریزی در کتاب شخصیت و حقوق زن در اسلام، 1382، نشر علمی فرهنگی).
    13. مقاله­ی اسلام در رویارویی با فمنیسم، لگنهاوزن، محمد، ترجمه­ نرگس جوان­دل، ش 2، 1383.
    14. المرة فی التاریخ والشریعة، للمحمرانی، اسعدة، بیروت: ذاراالنفائن، 1989.
    15. فمنیسم اسلامی چه می گوید؟، مارگوت، بدران، ترجمۀ ناهید کشاورز، 1386.
    16. مرة العقول، مجلسی، محمدباقر، دارالکتب الاسلامیة، چ :2،26، 1363.
    17. محمد رضایی، محمد، عابدینی عظیم، 1391، مقاله­ نقد نگرش پراگماتیستی در تبیین ضرورت دین، پروتال جامعه علوم انسانی.
    18. محسن­زاده، سعید، شیوه­ استنباط در مکتب فقهی مدرن، پیام هاجر، ش335.
    19. مشیرزاده، حمیرا، مقدمه­ای بر مطالعات زنان، تهران: دفتر برنامه­ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی، 1383. (به نقل از خانم نیلوفر چینی­چیان در مقاله­ آسیب­شناسی فمنیسم، 1388، ش:41).
    20. نظام حقوقی زن در اسلام، مطهری، مرتضی، بی­جا: صدرا، چ 14،1369.
    21. تفسیرنمونه، مکارم­شیرازی، ناصر، با همکار جمعی از دانشمندان، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چ:27، 1474ق.
    22. شخیصت و حقوق زن در اسلام، مهریزی، مهدی، نشر علمی فرهنگی،1382.
    23. آواهای تازه فمینیستی در جهان اسلام، میرحسینی، زیبا (الف 1385)، زنان، سال 15، ش 132.
    24. ایدئولوژی- مدرن سیاسی، وینسنت، اندره، ترجمه­: شاقب­فر، تهران: ققنوس، 1378. (به نقل ازدکتر مجید موحد در مقاله­ الهیات فمنیستی و دنیوی شدن در فصلنامه­ اندیشه دینی دانشگاه شیراز، ش: 1385.

     

     

    منابع انگلیسی:

     

    1. -Mary daly,(2002) Beynd god the father, toward a philosophy of women's liberation..
    2. -Ziba mir- Hosseini, "womanand doliticein post- khomini", in: Halen Afsar.

    Wimanand politics in the third word

    1. -Shaikh , Sadiyya ( 2003 ) . Transforming Feminisms : Islam , Women , and Gender Justice . in Omid safi (ed ) . progressive Muslims . Oxford : One World .-